Türkiye'nin ormanlarına bir tehdit daha

Madencilik, enerji ve otoyollar gibi ormansızlaşmayı artıran yıkıcı projelere bir de büyük ölçekli yangınlar eklenince Türkiye’nin orman kaygı giderek artıyor. Yetkililerin orman varlığımızı artırdık açıklamaları ise bu yıkımı durdurmaya yetmiyor. Ormanlardan enerji üretilmesinin önünü açan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması (YEKDEM) kapsamında teşvik verilen enerji santrali sayısının 2011’de 3 iken 2022 yılında 300’e yaklaştığı açıklandı. Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği’nin konuyla ilgili hazırladığı rapor, kamuoyuna açıklandı. Orman atığına dayalı biyokütle enerji santrallerinin çevre ve iklim dostu olmadığı gibi ormanların geleceği için büyük bir tehdit olduğuna işaret edilen açıklamada, “Birçok şehirde kurulması için teşvik verilen oduna dayalı biyokütle santrallerine izin verilmemeli, halen plan ya da izin aşamasındaki bu santraller durdurulmalı ve 5346 sayılı kanunun 3’üncü maddesindeki ‘biyokütle’ tanımından ‘orman ürünleri’ ifadesi çıkarılmalıdır” denildi.

BİYOKÜTLE SANTRALLERİNDE TEŞVİK 300’E YAKLAŞTI

Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği’nin konuyla ilgili hazırladığı rapor bir basın açıklamasıyla kamuoyu ile paylaşıldı. Türkiye’de son yıllarda biyokütle enerji santrallerinin (BES) sayısının hızla arttığına işaret edilen açıklamada “Bu santrallere hem elektrik üretim fiyat desteği yoluyla hem de halk sağlığı ve çevre koruma yükümlülüklerinden muafiyetler sağlanarak çeşitli teşvikler verilmektedir. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması (YEKDEM) kapsamında 2011 yılında teşvik listesindeki biyokütle enerji santrali sayısı sadece 3 iken, 2022 listesinde bu sayısı 300’e yaklaşmıştır” bilgisine yer verildi.

‘ORMAN ARTIĞI DEĞİL, EKOSİSTEMİN YAŞAM DÖNGÜSÜ’

Biyokütle santrallerinin temelde atık yakarak enerji elde edilen tesisler olduğu vurgulanan açıklamada, şöyle denildi: “Hammadde olarak kentsel çöp, arıtma çamurları, tarım artıkları, hayvansal atıklar, atık lastik ürünleri gibi çok çeşitli yakıtlar kullanan biyokütle santralleri ormancılık ürünlerini de enerji elde etmek için yakıt olarak kullanabilmektedir. Oduna dayalı biyokütle santralleri hammadde olarak ‘orman atığı’ tabirini kullanmakta ve sanki ormanlardan uzaklaştırılması, bertaraf edilmesi gereken atıklar varmış gibi kendilerini ‘orman atığı bertaraf tesisi’ olarak lanse etmektedir. Gerçekte ise, ormandaki kesimlerden arta kalan kabuk, ince dal, talaş ve yaprak gibi parçalar atık değil ormancılık artığı olarak adlandırılır ve orman ekosistemi için gübre niteliğinde organik maddedir. Orman ekosistemi içerisindeki besin ve yaşam döngüsü, bu parçaların çürüyerek toprağa dönüşmesine bağlıdır.

BİYOKÜTLE SANTRALLERİNİN İHTİYACI 8-12 MİLYON M3 DÜZEYİNDE

2022 yılı YEKDEM listesinde 40`tan fazla biyokütle santrali orman atığı yakacağını belirtmiş olup, bu santrallerinin ‘orman atığı’ hammadde ihtiyacı toplamda 8-12 milyon m3 düzeyindedir. Sadece bir adet 10 MW kapasiteli biyokütle santrali için 100 bin ton/yıl civarı ormandan yakıt hammaddesi gerekmekte, bu kapasite için bir ilçenin ya da tüm ilin kapasitesi yetmemekte, birkaç ilin tüm orman ürünlerinin sadece bir tesise yönlendirmesi gerekmektedir. Orman ürünlerine dayalı biyokütle santralleri için alınan lisans ve izinlerde kâğıt üzerinde bu tesislerde kök, kabuk, talaş, ince dallar gibi ‘orman atığı’ yakılacağı beyan edilse de, ‘orman atıkları’ bu tesislerin yakacak hammadde ihtiyacının dişinin kovuğuna yetmediğinden nihayetinde bu tesislerde bizzat ormanlardan kesilen odunlar yakılmakta ve bunun sonucunda da ormanlardan kesim baskısı artmaktadır. 5346 sayılı Yenilen…

Yangınlar, vahşi madencilik, enerji ve otoyol yıkımından sonra ormanlar için şimdi de biyokütle enerji santralleri tehdidi gündemde. 2011’de 3 olan biyokütle santrali teşviği 2022’de 300’e yaklaştı…

Yusuf Yavuz

Odatv.com