Tebriz’in kalbi yandı

İran’ın Doğu Azerbaycan Eyaletinin yönetim merkezi olan Tebriz’de bulunan ve dünyanın en büyük kapalı çarşılarından biri olan tarihi bina yandı. Asya’nın en önemli ticaret merkezlerinden biri olan Tebriz’de 13. Yüzyılda inşa edilen Tebriz Kapalı Çarşısı, 5 bin 500 dükkanın yanı sıra cami, hamam ve diğer sosyal mekanlar bulunuyordu. “Örtülü Bazar” olarak da anılan tarihi yapıda bulunan kuaför malzemeleri satan bir iş yerinde 9 Mayıs günü yaşanan patlamanın ardından çıkan yangında çok sayıda işyeri zarar gördü. Can kaybının yaşanmadığı açıklanan yangının ardından yaralarını sarmaya çalışan Tebriz’in kalbi niteliğindeki tarihi çarşı tuğla işçiliği ve özgün tavan süslemeleriyle dikkat çekiyor. 1780 yılındaki depremde büyük hasar gören çarşı, yeniden inşa edilmiş, 1975’de ise koruma altına alınmıştı. Tebriz’in simgelerinden biri olan kapalı çarşı, 2010 yılında ise UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine alındı.

TEBRİZ’İN SİMGELERİNDEN BİRİ

İran’ın üçüncü büyük kenti olan Tebriz, Doğu Azerbaycan Eyaletinin de yönetim merkezi. Asya’nın en önemli ticaret ve kültür merkezlerinden biri olan Tebriz’de 13. Yüzyılda inşa edilen tarihi kapalı çarşı ise kentin simgelerinden biri sayılıyor. İlhanlılar, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Safeviler ve Kaçar hanedanının yönetimlerine tanıklık eden ve her dönemden izler barındıran Tebriz Kapalı Çarşısında 40 ayrı mesleğin icra edildiği 5 bin 500 civarında işyeri bulunuyor.

“ÖRTÜLÜ BAZAR” YÜZLERCE YILDIR CANLILIĞINI KORUYOR

Arastalara ayrılan tarihi çarşıda her bir arasta farklı meslek dallarını barındırıyor. Halıcılar, baharatçılar, kuyumcular, bakırcılar, kunduracılar, kumaşçılar, turşucular, şekerleme dükkanları ve günün her saati arastaları ve çarşının çevresindeki sokakları arşınlayan seyyar satıcılarla çok canlı bir ticaret ve kültür merkezi olan Tebriz Kapalı Çarşısı, yerel halk tarafından “Örtülü Bazar” olarak anılıyor.

TARİHİ ÇARŞI UNESCO DÜNYA KÜLTÜR MİRASI LİSTESİNDE

Yüzlerce yıldır doğu ve batı arasındaki en canlı ticari buluşma noktalarından biri olan Tebriz Kapalı Çarşısı, tuğla işçiliği ve görkemli tavan süslemeleriyle dikkat çekiyor. Ticaretin yanısıra dini, kültürel ve sosyal mekanlarıyla önemli bir yaşam merkezi de olan tarihi çarşı 1780’de yaşanan depremde büyük hasar görmüş ancak bugün de olduğu gibi İran’daki yapı geleneği bu tür tarihi mekanların kısa süre içinde aslına uygun olarak yeniden inşa edilmesini kolaylaştırıyor. 1975’de koruma altına alınan çarşı, 2010 yılında ise UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne dahil edildi.

YANGIN TARİHİ ÇARŞIDA BÜYÜK HASARA YOL AÇTI

Geleneksel çarşı kültürünün helan tüm canlılığı ile yaşadığı dünyadaki nadir örneklerden biri olan Tebriz Kapalı Çarşısı, 9 Mayıs günü çıkan yangında büyük hasar gördü. Yaklaşık 150-200 dükkanın bulunduğu iki kapılı arastada bulunan kuaför malzemeleri satan bir iş yerinde çıktığı belirtilen yangında can kaybı yaşanmazken büyük ölçüde maddi hasar meydana geldi. Çoğu iş yeri tamamen kül olurken bazı işyerleri de kullanılamaz hale geldi. Tebriz’in en çok ziyaret edilen mekanlarının başında gelen tarihi kapalı çarşı yangının ardından yaralarını sarmaya çalışıyor.

Yangından önce böyleydi...

Yusuf Yavuz

Odatv.com