İki alanda iki arşivlik kitap

Denizcilik ve edebiyat; iki alandan iki önemli simadan iki önemli eser; ikisi de arşivlik ve dönüp dönüp bakılacak, yararlanılacak kitaplar...

Arada bir değerli kalemlerden kitaplar gelir. Onları okurlarımla paylaşmadan edemem. Belki bir dönem Cumhuriyet Kitap ekinde kitaplardan söz etmemin, Radyo Barış’ta hazırlayp sunduğum Kitap Kurdu programının getirdiği bir akışkanlık, kitap sevgisi…

AMİRAL GÜRDENİZ’İN “MAVİ VATAN”I

Önümde iki değerli kitap var şimdi. İlki, Balyoz kumpas davası mağdurlarından E. Tüma. Cem Gürdeniz’in “Mavi Vatan Yazıları”. Amiral Gürdeniz gerçekten de tam bir deniz aşığı. Denizciliğe katkısı şimdi hem yazı ve kitap çalışmalarıyla hem de Odatv okurlarına geçenlerde bahsettiğim başka bir bağlamda sürüyor.

Mavi Vatan Yazıları, denizlerimize “mavi vatan” adını veren Gürdeniz’in Aydınlık gazetesinde yıllardır haftalık olarak kaleme aldığı makalelerin seçkisi niteliğinde. Kesip saklamayanlar için, deniz tutkunları için gerçek bir dökümanter.

Prof. Dr. Bilsay Kuruç’un önsöz yazdığı ve Kırmızı Kedi’den çıkan 528 safalık kitap adeta bir bilgi hazinesi. Donanmadan, deniz ticaretine, denizlerimizden Kanal İstanbul’a, Doğu Akdeniz’deki meselelerden Kıbrıs’a, kimi Balyoz mağduru denizci portrelerinden yasa dışı göç trajedisine, tarihteki deniz savaşlarından savunma sanayine, Montrö sözleşmesinden Amiral Korutürk’e, dünya çapındaki jeopolitik ve deniz ilişkilerinden Ege denizindeki gri alanlara, NATO-Türkiye ilişkilerine kadar kitapta adeta “yok, yok”.

Amiral Gürdeniz, 2003-2004 arasındaki Deniz Kuvvetleri Plan Prensipler Başkanlığı Strateji Daire Başkanlığı görevindeyken 30 Ağustos 2004’te Tuğamiraliğe terfi etmiş, aynı görevini 2005’e kada sürdürmüştür. 2005-2007 yılları arasında Deniz Kuvvetleri Plan Prensipler Başkanlığı sonrasında Çıkarma Gemileri Komutanlığına atanmış, 2008’de Tümamiralliğe terfi ederek Mayın Filosu Komutanlığına getirilmiştir. 2009-2011 yılları arasında yeniden Plan Prensipler Başkanı iken 11 Şubat 2011’de sahte delillerle sözde Balyoz davasında tutuklanan Amiral Gürdeniz 19 Haziran 2014’te Anayasa Mahkemesi’nce yendien yarglanmak üzere serbest bırakılmış ve bilahare beraat etmiştir. Ancak, Türk Deniz Kuvvetleri’nden Amiral Gürdeniz’i tasfiye denler ve buna çanak tutanlar, onun Türk denizciliğine katkısına engel olamamışlardır. Koç Üniversitesi bünyesinde Denizcilik Forumu kurucu direktörüdür ve aynı zamanda Yat, Yeni Deniz ve Marine Deals News dergileri ile Aydınlık gazetesinde yazılarını sürdürmekte, kitaplar kaleme almaktadır. Türk Deniz Kuvvetleri El Kitabı 2000, İngilizce/Türkçe ve Türkçe/İngilizce Deniz Terimleri Sözlüğü, Cumhuriyet Donanması, Açık Denizlere Doğru Deniz Kuvvetleri, Hedefteki Donanma, Amatör Denizcilikte Acil Durum Seyri, Mavi Uygarlık: Türkiye Denizcileşmelidir, Çelik Gemiler Demir Bahriyeliler; yayınlanan kitaplarıdır.

Prof. Kuruç, kitap için kaleme aldığı önsözde şunları vurguluyor:

“Elimizdeki bu kitap, Amiral Gürdeniz’in müstesna bir emekle döşediği yapı taşlarından oluşuyor. Okuyucu, kitabın sayfalarını çevirdikçe nasıl zengin bir entelektüel ve mesleki birikimle karşı karşıya bulunduğunu görecektir. Bu birikim birçok çalışmada rastlayabileceğimiz bir bilgiler yığınağı değildir. Önemli bir farklılığı var: Yazarın nasıl bir bütüncül bakış kapasitesine ve bununla iç içe geçmiş teknik düzey hakimiyetine sahip olduğunu yansıtıyor. Bu, kolay bir şey değildir.”

KARACA’DAN TÜRK EDEBİYATINDAKİ KALEM KAVGALARI

Sözünü edeceğim ikinci kitap Emin Karaca’dan; “Türk Edebiyatında Kavga” (“EnBüyük, En Önemli, En Bilgili Yazar Benim!”) Kibele Yayınları arasında yayınlandı.

1967’den itibaren gazeteciliğe başlayan ve 1980’lerin sonundan itibaren de kitaplarını yazmaya ağırlık veren, bir süre TYS’de genel sekreterlik de yapan; gerek basındaki gerekse edebiyat dünyasındaki kalemlerle birebir tanış olmuş Karaca. Çoğunun da kalem kavgalarına birebir tanıklık etmiş, izlemiş çağdaşları olarak. Yetişemediklerini de araştırmış, derlemiş.

Elimdeki kitap edebiyat dünyamızdaki kalem kavgalarını ele alıyor. Yazar, hatırlanacaktır; daha önce de çok ilgi gören ve Tanizamat’tab 1990’lara kadarki basındaki kalemlerin kavgalarını ele alan “Türk Basınında Kalem Kavgaları”nı yayımlamıştı. Emin Karaca, Türk Edebiyatında Kavga adlı yeni eserinde edebiyatçıların yine Tanzimat’tan bu yana olan kalem kavgalarını inceliyor. Tepeleri attığında birbirlerine, “Ben senin cemaziyelevvelini bilirim” diyen basın mensuplarından sonra bu eserde de birbirine “En büyük, en önemli, en bilgili yazar benim!” diyen edebiyatçıları masaya yatırıyor.

Namık Kemal’le Ziya Paşa’nın “Harabat”, Recaizade Ekrem’le Muallim Naci’nin “Zemzeme”-“Demdeme”, Ahmet Mithat Efendi’nin “Dekadanlık”, “Abes”-“Muktebes” çatışması gibi; Tevfik Fikret’le Mehmet Akif’in “İlericilik”-“Gericilik” kavgalarını, Hüseyin Rahmi’nin “Cadı” romanının yarattığı çalkantıları ele alan Emin Karaca bu eserinde daha sonraki dönemlerdeki edebiyatçılar arasındaki tartışmalara, kalem kavgalarına da yer veriyor.

Cumhuriyet döneminde Nazım’ın Resimli Ay mecmuasında başlattığı “Putları Yıkıyoruz”, Halid Fahri’nin oğlu Gavsi Ozansoy’un önayak olduğuTürk edebiyatında tasfiye kavgaları, “Garip” akımı nedeniyle çıkan meydan savaşları, Necip Fazıl’ı “Para” piyesinin intihal olduğu iddiasının kopardığı kıyamet, bir başka meseleden Peyami Safa ile Necip Fazıl’ın birbirine girmesi… Bütün bunlar ve çok daha fazlası kitapta usta bir kalemin sözcükleriyle bir roman ikliminde anlatılıyor. Edebiyat tarihçilerinin kaydettiği ve kaydetmediği daha pek çok kavgayı bulup ortaya çıkaran Emin Karaca, kavgaların cereyan ettiği gazete, dergi ve kitapları da kaynak olarak veriyor; fotoğraf, kupür, belge ve bilgilerle de ele aldığı konuyu zenginleştiriyor. Karaca, kalem kavgalarının yanında öfkelerine hakim olamayan ve birbirlerine tekme tokat girişen Ertuğrul Muhsin’in Halid Fahri ile İsmail Hbaip’in Ahmet Hamdi Bey ile fiziki kavgalarına da yer vermiş.

Emin Karaca, Türk basınındaki kalem kavgalarından sonra edebiyattaki kalem kavgalarını da iyi bir arşivlik eserle orta yere koymuş. Bu daha ilk cildi, belli ki ikinci cilt de gelecek. Birinci cilt Tanzimat’tan 1950’ye kadar olan süreci kapsıyor. İkincisi ise 1950’den 2010’lara kadar olacak.

Denizcilik ve edebiyat; iki alandan iki önemli simadan iki önemli eser; ikisi de arşivlik ve dönüp dönüp bakılacak, yararlanılacak kitaplar. Amiral Gürdeniz ve Karaca’nın kaleminin mürekkebi bitmesin, onlardan başka eserler de bekliyoruz.

Muzaffer Ayhan Kara
Odatv.com

İki alanda iki arşivlik kitap - Resim : 1

İki alanda iki arşivlik kitap - Resim : 2

Cem Gürdeniz Emin Karaca arşiv