Deniz Gezmiş'i oynayacak Tarık Akan'a devrimciler nasıl tepki verdi

Deniz Gezmiş’i İlk Kez Kadın Yönetmen Bilge Olgaç Filmleştirecekti! Kısacık yaşamına...

Deniz Gezmiş’i İlk Kez Kadın Yönetmen Bilge Olgaç Filmleştirecekti!

Kısacık yaşamına çok şey sığdıran Deniz Gezmiş’in öyküsünü ilk kez filme aktarmak isteyen kadın yönetmen Bilge Olgaç’tır.

Deniz, 16 Mart 1971’de yakalandıktan on gün sonra Bilge Olgaç, 26 Mart 1971 Cuma günü şu açıklamayı yapmıştı:

“Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının olaylarını filme alacağım. Oyuncu kadrosunu henüz tespit etmedim. Ancak filmin başkahramanı Deniz Gezmiş rolünü Tanju Korel’e oynatmayı düşünüyorum. Filmde Deniz Gezmiş’in İçişleri Bakanı’yla olan görüşme sahnesi de bulunacaktır.”

Kısa bir sure sonra, 26 Nisan 1971’de sıkıyönetim ilan edildi aydınlar, yazarlar, öğrenciler, ilericiler, devrimciler tutuklandı örgütler kapatıldı.

Deniz, Yusuf, Hüseyin ise 6 Mayıs 1972’de idam edildi. O dönemin olağanstü koşullarında bunu yapmasına olanak yoktu Bilge Olgaç’ın.

1980 öncesi, bu konuda kitaplar yayınlandı. Nimet Arzık Barış gazetesinde, Ahmet Kahraman Politika gazetesinde, Nihat Behram Vatan gazetesinde, Doğan Yurdakul Aydınlık gazetesinde dönemi, olayları ve olayların içinde yer alanları konu edinen yazı dizileri yaptı.

1977 yılında Hafta Sonu gazetesine Deniz Gezmiş’in filmi çekileceği konusunda bir haber yayınlandı.

“Hafta Sonu” gazetesinin 15 Temmuz 1977 tarihli haberi aynen şöyle:

“DENİZ GEZMİŞ’İ YAŞATACAKLAR!

Bugüne kadar çok kişinin düşünüp girişimde bulunmaya cesaret edemediği bir konu gerçekleşiyor.

Yeşilçam çevrelerine göre Tarık Akan, bir kumar oynuyor.

Tarık Akan’ın meslek hayatında önemli değişiklikler var. Bugüne kadar hep romantik aşk filmlerinin erkek oyuncusu olarak tanınan yakışıklı jön, birden bire tip değiştirmeye karar verdi. Beş yıl once idama mahkum olup, hükmü infaz edilen ‘Türk Halk Kurtuluş Ordusu’nun önde gelen isimlerinden Deniz Gezmiş’in hayatını canlandırıyor.

Filmin yönetmeni, Yılmaz Güney’in en yakın arkadaşı olarak tanınan Şerif Gören’dir. Şu an ilginç filmin, Doğu Anadolu’nun dağlık bölgelerinde çekilen son sahnelerini tamamlamakta olan Tarık Akan, hareketinden önce uzun saçlarını, Deniz Gezmiş gibi kısa kestirdi. Sinema çevrelerinde yayılan söylentilere bakılırsa, bazı prodüktörlerin Yılmaz Güney’den boşalan yeri doldurmak için, böyle ‘sol fikirli, sol görüşlü’ filmlerde Tarık Akan’la çalışmak istedikleri anlaşılıyor. Ancak, bu konuda ayrıntılı bilgi vermekten kaçınan yakışıklı aktör, aynen şunları söylüyor: ‘Ben sanatçıyım. Her türlü rolde oynayabilirim. Bu, dünyanın her yerinde böyledir. Ama ortaya atılıp da, siyasi fikirlerimi ulu orta söyleyemem. Kanımca böyle bir tutum, reklam, çıkar uğruna bazı çevreleri sömürmekten başka bir şey değildir. Bu yolu bazı aktör arkadaşlar denediler. Ama ne oldu? Sonunda toplumdan ‘sahtekar’ damgası yediler. Benim de ne olduğuma ben değil, çevrem karar vermelidir’. Tarık Akan’ın çevirdiği bu filmin henüz ismi belli değil. Konusuna gelince; baş rol oyuncularının dışında, diğer artistlerden bile saklanıyor. Böylece, Tarık Akan’lı bu filmed Deniz Gezmiş’in nasıl yorumlandığı ve ne tür hüviyetle seyircinin karşısına çıkarıldığı, ancak film sinemalarda gösterilmeye başlandıktan sonra anlaşılacak.”

İşte o yazısının orijinali:
Deniz Gezmiş'i oynayacak Tarık Akan'a devrimciler nasıl tepki verdi - Resim : 1

AKAN’A TEPKİLER

Bu haberden sonra Tarık Akan hem sağdan hem de bazı sol kesimden olumsuz tepkiler aldı. Solun tepkisi şöyle oldu:

26 Temmuz 1977 Salı günü bir açıklama yapan İstanbul Dev-Genç, Deniz Gezmiş’in yaşamı ile ilgili bir film hakkında söylentiler dolaştığını, Deniz Gezmiş’in yaşamının filme çekilmesine karşı olduklarını vurguladı. DGDF Genel Sekreteri, bir açıklama yaparak, Deniz Gezmiş’in hayatının filme alınmasına karşı çıktı. Bülent Uluer, “Halk için canını verenlerin mahalle kahramanı yapılarak, mücadele yöntemi saptırılmak isteniyor. Buna müsaade etmeyeceğiz” dedi.

Devrimci Gençlik Dernekleri Federasyonu, konu ile ilgili olarak 27 Temmuz 1977 Çarşamba günü, basına bir açıklama yaptı ve olayı kınadı.

Yapılan açıklamada, “emperyalizmin kültür politikasına hizmetini sürdürmekte olan çıplak kadın resimleriyle ünlü haftalık bir gazetede devrimciler kendileri için çok önemli bir habere rastladılar” denmekte ve Deniz Gezmiş’in hayatının filme alınışı eleştirilmekte ve “daha dün denecek kadar yakın bir zaman önce halkımızın ve kurtuluşu için korkusuzca yiğitçe savaşırken, hunharca katledilen oligarşinin o günden bugüne, kitlelerin gözünden düşürmek için anarşist, vatan haini, can düşmanı propagandalarıyla halkın isyan bayrağı olan kahramanlarını mahalle kahramanlarına dönüştürmek, mücadeleyi saptırmak, böylece kitlenin devrimcilere olan güvenini kırmak, onları bayağı kişiler haline dönüştürmektir” denmekte ve bildiri şöyle devam etmektedir:

Deniz Gezmiş, belli bir ideoloji ışığında çarpışan, o ideolojiyi hayata uygulamaya çalışan ve bu ideoloji için ölümü korkusuzca kucaklayan bir kişiydi. Kahramanlığı burdan gelmekteydi. Biz devrimciler olarak böyle bir oyunun düzenlenmesine kesinlikle müsaade etmeyeceğimizi açıklarken, tüm devrimci yurtsever kişileri de bu tür girişimlere karşı mücadeleye çağırıyoruz. Deniz Gezmiş’in yaşantısını canlandırmaksa ancak ve ancak Türkiye halkının hakkı olduğunu kamuoyuna duyururuz. Çünkü o, mirası onlara bırakmıştır.”

FİLM ÇEKİLDİ Mİ ÇEKİLEMEDİ Mİ

Bilge Olgaç ile Şerif Gören’in çekmek istediği filmlerde Tanju Korel ve Tarık Akan, Deniz Gezmiş’i canlandıracaktı.

“Üçünüzü de Mıhlarım, Sokaklar Yanıyor, Üçünüze Bir Mezar, Bir Gün Mutlaka”, gibi 38 film çeviren Bilge Olgaç, böyle bir film çekemedi, çekme olanağı bulamadı. Evinde çıkan bir yangın sonucu 3 Mart 1994’te 54 yaşında öldü.

“Yol, Umut, Yarın Son Gündür, Çifte Tabancalı Kabadayı, Piyade Osman, Endişe, Köprü, Tomruk, Amerikalı, Ay Büyürken Uyuyamam, Yılanların Öcü, Sen Türkülerini Söyle, Firar, Güneşin Tutulduğu Gün” gibi filmlerde yönetmenlik yapmış, emeği geçmiş usta yönetmen Şerif Gören’in böyle bir film çektiği, gösterime sokmadığı konusunda bir iddia var. Bunun araştırılması gerekir kanısındayım.

Turhan Feyizoğlu

Odatv.com

deniz gezmiş tarık akan devrimciler arşiv