Türkiye yıllardır bu faciayla karşı karşıya
“Restorasyon deyince içimize acıtan nice görüntü de geliyor…”
Fatih Belediyesi Kültürel Mirası İhya Restorasyon Projeleri Tanıtım Programı'na katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, burada yaptığı konuşmada, “Bugün ecdadımızın seviyesine ulaşabilmiş değiliz. Restorasyon deyince içimize acıtan nice görüntü de geliyor. Ülkemizde tüm gayretlerimize rağmen hala önüne geçemediğimiz şekilde tarih ve kültür cellatları kol geziyor. Restorasyon adı altında asırlık taşların sökülüp, yerine kalıpla çimento dökülen nice binalar duyduk” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Fatih Belediyesi'nin etkinliğinde konuştu
"ECDAT NE YAPMIŞ, BİZ RESTORASYONU NE KADAR ZAMANDA YAPMIŞIZ"
“Bir gün restorasyonunun açılışını yaptığımız eserlerine bakalım bir de günümüz mimarisiyle yapılan eserlere bakalım” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Ecdat ne kadar zamanda yapmış biz restorasyonu ne kadar zamanda yapmışız. Hangisi insan ruhuna daha iyi ifade ediyor. Hangisi gelecek nesillere iftiharla bırakacak nitelikte. Ecdadın yaptığı eserler bu özelliklere sahip. Zihniyeti ve uygulamamızı değiştirmeliyiz. Önce ihyayı gerçekleştirmeliyiz, sonra da onu aşacak yani inşayı gerçekleştirecek bir anlayışı hâkim kılmalıyız. Üstadın söylediği gibi 'Öleceğiz ne çare' arayıp bulmamız gereken mana bu. İstanbul'da yaşamanın hakkını ancak bu manayı kavradığımızda veririz” dedi.
Erdoğan bazı restorasyon projelerine tepkisini dile getirdi
"RESTORASYON DEYİNCE İÇİMİZİ ACITAN NİCE GÖRÜNTÜ DE GELİYOR"
Kendi dönemlerinde yıllık ortalama 250 restorasyon projesinin hayata geçirildiğine değinen Erdoğan, “Ecdadın emanetlerine sahip çıkmaya çalışmaktayız. Medeniyetimizin her bir eseri bizim yitik hazinemizdir. Nerede bulursak orada sahip çıkacağız. Fırsatını bulduğumuzda ayağa kaldıracağız. Restorasyon deyince içimize acıtan nice görüntü de geliyor. Ülkemizde tüm gayretlerimize rağmen hala önüne geçemediğimiz şekilde tarih ve kültür cellatları kol geziyor. Restorasyon adı altında asırlık taşların sökülüp, yerine kalıpla çimento dökülen nice binalar duyduk” görüşünü dile getirdi.
"YIKMAK, BOZMAK KOLAY, İNŞA VE İHYA ETMEK ZORDUR"
“Bir dönem tarihi camiyi yıkma, yıkılamayanları da depo, işyeri, hatta ahır olarak kullanma modası vardı” diye konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle konuştu: “İstanbul'da özellikle Anadolu'nun dört bir yanına buradan başlamak üzere bu tahribatın izlerini halen görüyoruz. Restorasyon adı altında sergilenen tarih ve kültür facialarının bu anlayıştan bir farkı yoktur. Yıkmak bozmak tahrip etmek kolay inşa etmek ihya etmek zordur. Bunları söylerken tarihi eserlerin hayatın tamamen dışına çıkarılarak bir süs eşyası gibi vitrinde tutulmasını doğru bulmuyorum. Restore edilerek yeniden medeniyetimize kazandırılan eserlere buraların hakkını verecek, sahip çıkacak kuruluşlar tarafından kullanılmasını önemli buluyorum.”
TÜRKİYE YILLARDIR RESTORASYON FACİALARIYLA KARŞI KARŞIYA
Sonunda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da tepkisini çeken restorasyon faciaları yıllardır Türkiye’nin gündeminde. Sivas’taki ünlü Mavi Medrese, Antalya’da Aspendos tiyatrosu, Kumluca Rhodiapolis antik kentindeki Opramoas anıtı, Korkuteli Alaeddin Camii, Isparta Eğirdir’deki Dündar Bey Medresesi, İstanbul Fatih’teki Tarsus Mecsidi gibi tarihi yapılar restorasyonlar sırasında tahrip edilen ya da orijinalliğini yitiren kültür mirası örnekleri arasında.
Dündar Bey Medresesi (solda) Eğirdir'in merkezinde yer alıyor
KONYA’DA SELÇUKLU SULTANLARININ KEMİKLERİNİ KÖPEKLER KAÇIRDI
Konya’daki Alaeddin Camii’ndeki Sultanlar Türbesi ise geçmişte yapılan restorasyon sırasında Selçuklu sultanlarına ait kemiklerin plastik torbaya doldurularak ortalıkta bırakılınca, sekiz sultan ait kemiklerin köpekler tarafından kaçırıldığı iddiasıyla gündeme gelmişti.
PROTOKOLÜN KATILIMIYLA SULTANLARA CENAZE NAMAZI KILINDI
28 Temmuz 2017 tarihinde Konya Müftüsü Ali Akpınar’ın kıldırdığı cenaze namazıyla kemikleri birleştirilen Selçuklu sultanlarından üçü, Konya protokolünün katıldığı gıyabi cenaze namazıyla yeniden defnedilmişti.
YAPILANLAR RESTORASYON DEĞİL, YENİDEN İNŞA
Özelikle Anadolu Selçuklu Devleti ve Osmanlı dönemlerine ait, medrese, kervansaray, han, hamam, cami, köprü, çeşme ve sivil mimari örneği konutlarda yoğunlaşan restorasyonların önemli bir kısmında uluslararası kriterlere uyulmadığı eleştirileri yapılıyor. Yapılanların restorasyon değil, "yeniden inşa" anlamına gelen "rekonstrüksiyon" olduğunu savunan uzmanlara göre tarihi yapılar bu çalışmalarla özelliğini yitirerek inşa edildiği dönemin ruhundan uzaklaştırılıyor.
Elektrik panoları ve plastik aplikler 716 yıllık medresenin odalarını süslüyor
Medresenin odaları da plastik boya ile boyandıktan sonra plastik aplikle aydınlatılıyor
"FARAZİYE’NİN BAŞLADIĞI YERDE ONARIM DURMALI"
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın "ayağa kaldırıyoruz" ifadeleri, aslında kültür mirasının tarihi özelliğinin yitirilmesine neden olan uygulamaların nedenini özetliyor. Kültür mirasına ilişkin, kazı, onarım, koruma ve yayınlarla ilgili kriterleri belirleyen Türkiye’nin de taraf olduğu "Venedik Tüzüğü" “Faraziye’nin başladığı yerde onarım durmalıdır” diyor. Ancak Türkiye’deki uygulamaların büyük kısmında restore edilen tarihi binaların neredeyse yarısı "faraziye"ye başvurularak adeta yeniden inşa ediliyor.
MEDRESELER KAHVEHANE, KERVANSARAYLAR KEBAPÇI OLDU
Tarihi yapıları "turizme kazandırma" motivasyonuyla yapılan restorasyonlar ise yeniden işlevlendirme konusunda oldukça sorunlu uygulamaları barındırıyor. Türkiye’nin dört bir yanında kebapçı ve düğün salonuna dönüştürülen kervansaraylar, restoran ve kafeteryaya dönüştürülen medreseler, otel ve lokantaya dönüştürülen hanlardaki özensiz kullanım, kültür mirasının nasıl yönetildiğini de gözler önüne seriyor.
Alanya’dan Konya’ya, Kayseri’den Sivas’a, Tokat’tan Amasya’ya Türkiye’deki Selçuklu kültür mirasına yönelik kötü kullanım örneklerini ele aldığımız ve Odatv’de yayınlanan kapsamlı haberle gündeme getirdiğimiz haberde, birçok uygulamaya yer vermiştik...
Hatuniye Medresesi / Kayseri
Kayseri Hatuniye Medresesi girişine kocaman bir ışıklı tabela yerleştirilmiş
Kebapçı olarak kullanılan Mahperi Hatun Kervansarayı Tokat
Mahperi Hatun Kervansarayı kebapçı olmuş
Konya Horozlu Han Kervansarayı
Sivas Gök Medrese
Odatv.com
