Bu rakamlardan ekonomik büyüme başarısı çıkmaz

Ahmet Müfit yazdı...

TÜİK tarafından yayınlanan Ekim ayı Dış Ticaret İstatistikleri son zamanlarda dillerden düşmeyen, bizzat Başbakanın ağzından; “Bu yılın üçüncü çeyrek büyümesi çift haneli olursa şaşırmayın, yılsonu büyüme yüzde 7 olursa yine şaşırmayın” denilerek, övünme vesilesi yapılan “büyüme mucizemizin” iç yüzünü bütün açıklığıyla ortaya koyuyor olmasından dolayı büyük önem taşıyor. Bununla da kalmıyor, her geçen gün daha büyük rekorlara koşan enflasyonun da temel nedenini oluşturuyor.

Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2017 yılı Ekim ayında, 2016 yılının aynı ayına göre %9 artarak 13,942 milyar dolar, ithalat %25 artarak 21,267 milyar dolar olarak gerçekleşmiş. Dış ticaret açığı %73,9 artarak 7 milyar 324 milyon dolara yükselirken, İhracatın ithalatı karşılama oranı 2016 Ekim ayında yüzde 75,2 iken, 2017 Ekim ayında %65,6'ya düşmüş. Üstelik de bütün bunlar, ihracatın mümkün olan her yolla desteklendiği bir ortamda gerçekleşmiş. “Ne oldu da, biz ihracatı desteklerken ithalat patladı” diye sormadan edemiyor insan.

İTHALAT YAPMADAN ÜRETEMEZ HALE GELDİK

Patlamanın nedeni, ithalat yapmadan üretemez hale gelmiş olmamız. Sanayide de, tarımda da durum aynı. Üstelik, cep telefonu vb. gibi üretiminin hiçbir noktasında yer alamadığımız, katma değeri yüksek ürünler için yaptığımız, gelirimizi çok aşan tüketim alışkanlıklarımız da işin tuzu biberi.

Şubat 2015 tarihli, TMMOB Makine Mühendisleri Odası Bülteninde yer alan Mustafa Sönmez imzalı “Sanayi, İthalata Teslim” başlıklı makale, özellikle sanayi sektöründeki ithalata bağımlılık ilişkisini oldukça ayrıntılı bir şekilde ortaya koyuyor. İhracatımızın yüzde 94’ünü oluşturan sanayi sektörü ithalata bağımlı olunca, ihracatımız da ithalata bağımlı oluyor doğal olarak. Yukarıda ifade ettiğimiz gibi, tarım sektörü de farklı durumda değil. Küresel ekonomiyle bütünleşmek adına uygulanan tarım politikaları sonucunda, hem üretmek hem de tüketebilmek için ithalata bağımlı hale gelmiş durumdayız. Ulusal güvenliğimizi doğrudan etkileyecek şekilde, etten samana, zirai ilaçtan, tohuma, bakliyata her alanda ciddi bir bağımlılık söz konusu.

HEM ÜRETMEK HEM TÜKETMEK DAHA PAHALI HALE GELDİ

Borç paranın ucuz, TL’nin olması gerektiğinin çok üzerinde değerli olduğu dönemlerde, gerek iktidar gerekse toplum tarafından ciddiye alınmayan, tam tersine, iyi bir şeymiş gibi teşvik edilen, övünme vesilesi yapılan bu tutum, borç bini aşıp, üstelikte borç bulmak zorlaşıp, pahalanınca sorun olmaya başladı. Doğal olarak TL değer kaybetti, aynı miktar ithalat için ödenen Türk Lirası, 2012 yılından günümüze kadar geçen 5 yılsonunda neredeyse iki katına çıktı. Hem üretmek hem de tüketmek için ithalata bağımlı hale getirilmiş bir ülkede ne olması gerekiyorsa o oldu; hem üretmek hem de tüketmek daha pahalı hale geldi.

Bir yandan ihracatın ithalatı karşılama oranı düşer, diş ticaret açığı artarken, diğer yandan hayat pahalandı, enflasyon tavan yaptı. Önce üretim pahalandı, Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2017 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre %2,02, bir önceki yılın aynı ayına göre %17,30 ve on iki aylık ortalamalara göre %15,38 artış gösterdi.

BU RAKAMLARDAN EKONOMİ BAŞARI HİKAYESİ ÇIKMAZ

Sonuç olarak, maliyetlerdeki artışın fiyatlara yansıması kaçınılmaz hale geldi, 2017 yılı Kasım ayında Tüketici enflasyonu (TÜFE) bir önceki aya göre %1,49, bir önceki yılın aynı ayına göre %12,98 ve on iki aylık ortalamalara göre %10,87 artış gerçekleşti.

Sorunu daha da büyüten ve gelecek için ümitli olmamızı engelleyen neden ise ne sorunun teşhisi, ne de tedavisi konusunda halen net bir tavrımızın oluşmamış olması. Bir yandan mevcut sistemi eleştirir gibi yapar, neden olduğu siyasi bağımlılıktan yüksek sesle şikayet ederken, diğer yandan yaşananlardan hiçbir ders almamışçasına, neoliberal bağımlılık politikalarını sürdürmeye, borç ve enflasyon yaratmak dışında hiçbir katkısı olmayacağı belli büyüme rakamlarından ekonomik başarı hikayesi çıkarmaya çalışıyoruz.

Ahmet Müfit

Odatv.com

Kaynak:

http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24831, http://www.sozcu.com.tr/2017/ekonomi/basbakan-yildirim-buyume-cift-haneli-olursa-sasirmayin-2062883/

http://www.bloomberght.com/haberler/haber/2075163-kuru-fasulye-nohut-ve-barbunya-ithalatinda-gumruk-vergisi-sifirlandi

http://www.dagarcikturkiye.com/piyasacilarin-bes-sevgisi-yd-2234.html

http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24779

http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24791

http://odatv.com/turkiye-tarimi-nasil-cokertildi-0412171200.html

ahmet müfit odatv arşiv