Bir yılda 11 milyon dolar ödedik

Taşköprülü üretici yüksek kaliteli ürünün kilosunu 5 liraya satarken, Türkiye 2014’te Çin’den kilosu yaklaşık 10 liraya ithal ettiği sarımsağa 11 milyon dolar ödedi…

Türkiye’nin sarımsak üretimi merkezi olan Kastamonu’nun Taşköprü ilçesinde üreticiler kaliteli sarımsağın kilosunu 5-6 liraya satarken, Türkiye Çin’den yaklaşık 10 liraya sarımsak ithal ediyor. 2014 yılında kuru ve işlenmiş olarak yaklaşık 4 bin ton sarımsak ithal eden Türkiye, bunun için Çin’e 10 milyon 940 bin dolar ödedi. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yerli sarımsağın uygun fiyatına rağmen 4 bin tona yakın ithalat yapılmasını doğru bulmadıklarını belirterek, “ülkemizin ihtiyacı olan sarımsağı, ithalata da gerek kalmaksızın karşılayacak kapasitemiz de üreticimiz de vardır” diye konuştu.

BİNLERCE YILDIR ŞİFA KAYNAĞI OLAN SARIMSAKTA ÇİN KRİZİ

Binlerce yıldır şifa kaynağı olarak bilinen sarımsak, doğal bir antibiyotik ve antioksidan olarak kullanılıyor. Dünyanın pek çok ülkesinde yetiştirilen sarımsağın Türkiye’deki üretim üssü ise Kastamonu’nun Taşköprü ilçesi. Ancak kalitesi ve yüksek aromasıyla öne çıkan Taşköprü sarımsağı hak ettiği değerle pazara ulaşamıyor. Taşköprülü üreticilerin kilosunu 5-6 liradan sattığı sarımsağın ünü tüm dünyada bilinirken Türkiye Çin’den ithal ettiği kalitesiz sarımsağın kilosuna 9 lira 70 kuruş ödüyor.

İÇ PAZARDA EN BÜYÜK RAKİP ÇİN SARIMSAĞI

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar’ın verdiği bilgilere göre sarımsak, önemli bir antiseptik olma özelliğinin yanında bağışıklık sistemini güçlendirici, tansiyon ve kolesterol düşürücü, idrar ve safra salgılarını arttırıcı, kalp ve damar hastalıklarını önleyici, sakinleştirici, kanser yapıcı maddeleri vücuttan uzaklaştırıcı etkileriyle biliniyor. Ancak sağlık üzerinde bu denli olumlu etkileri olan sarımsağın iç pazardaki en büyük rakibi Çin sarımsağı.

‘YERLİ SARIMSAĞIN FİYATI UYGUNKEN İTHALAT YAPILMASI DOĞRU DEĞİL’

Dünyada 2013 yılında üretilen 24,3 milyon ton sarımsağın beşte dördünün Çin tarafından üretildiğini, bu ülkeyi, yüzde 5,2 payla Hindistan, yüzde 1,7 payla Güney Kore’nin izlediğini belirten TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, konuyla ilgili yaptığı açıklamada yerli sarımsağın uygun fiyatına rağmen hala 4 bin tona yakın ithalat yapılmasını doğru bulmadıklarını belirterek, şu bilgileri verdi:

“Çin, Hindistan, Güney Kore’nin ardından sarımsak üretiminde, Rusya, Bangladeş, Myanmar ve Özbekistan geliyor. Ülkemiz, dünya üretiminde yüzde 0,4 payla 17’nci sırada. 2007-2012 döneminde yıllık ortalama 80 bin ton olan sarımsak üretimimiz, 2013’de 87 bin tona, 2014 yılında 91 bin tona çıktı. Bu yıl üretimin 95-96 bin tonu bulacağı tahmin ediliyor. İller arasında yüzde 21,8 payla Kastamonu ilk sırada. Bu ilimizi yüzde 12,8 payla Kahramanmaraş, yüzde 11,7 payla Gaziantep, yüzde 6,3 payla Karaman, yüzde 6,2 payla Aksaray, yüzde 5,8 payla Balıkesir, yüzde 4,6 payla Hatay, yüzde 4 payla Tokat, yüzde 3,5 payla Adıyaman illerimiz izlemektedir.”

2014’TE SARIMSAK İÇİN ÇİN’E 11 MİLYON DOLAR ÖDEDİK

Üretimi daha da artırmak için potansiyelin var olduğunu, buna rağmen ihtiyaç karşılanamadığı için ithalat yapıldığını bildiren Bayraktar, “2014 yılı itibarıyla taze, kuru ve işlenmiş 3 bin 896 ton sarımsak ithalatımız için 10 milyon 940 bin 432 dolar döviz ödendi. 2 bin 676 ton kuru sarımsak, 1193 ton da işlenmiş sarımsak ithal edilmiştir. Kuru sarımsak ithalatının tamamı, işlenmiş sarımsak ithalatının da yüzde 90’ı Çin’den yapılmıştır” dedi.

‘KAYBEDEN SADECE ÜRETİCİ DEĞİL’

Türkiye’nin üretim potansiyeline rağmen ithalat yapılmasının ülkemiz yerine başka ülke üreticilerinin desteklenmesi anlamına geldiğinin altını çizen Bayraktar, kaybedenin sadece üreticilerimiz değil, uğradığı döviz kaybı ile ülkenin de ekonomik kayba uğradığını kaydetti. Sarımsak üretiminin artırılmasıyla ithalata gerek kalmayacağına değinen Bayraktar, sarımsak ithalatının kontrol altına alınması amacıyla 2006 yılında Ekonomi Bakanlığı tarafından taze ve kuru sarımsak için ton başına 2 bin dolar, işlenmiş sarımsak için ton başına 3 bin dolar ithalatta gözetim uygulaması yapıldığına dikkat çekerek, “2014 yılında taze ve kuru sarımsaklar için ithalattaki gözetim uygulamasındaki değer 3 bin dolara, işlenmiş olan sarımsak için 4 bin dolara çıkarılmıştır. Alınan karar yerli üreticinin korunması açısından yerinde olmakla birlikte 1 kilogram kuru sarımsağın ithal fiyatı 2014 yılında ortalama 2,45 dolar, 2015 yılı 7 aylık verilere göre de 3,23 dolardır. İthalatın cazip halden çıkarılması ve yerli üreticinin korunması bakımından değerler daha da artırılarak gözetim uygulamasına devam edilmelidir” görüşünü dile getirdi.

‘POTANSİYEL VAR, ÜRETİMİ ARTTIRARAK İTHALATTAN KURTULALIM’

Ülkemizde Kastamonu Taşköprü sarımsağının “Coğrafi İşaret Tescil Belgesi” aldığını anımsatan Bayraktar, “bugün Taşköprü sarımsağı olarak tescil edilen sarımsağın kilogramını üreticilerimiz ortalama 5-6 liraya satmaktadır. 1 kilogram sarımsak ithalatı için ödenen tutarın TL olarak karşılığı güncel döviz kuru ile 9 lira 70 kuruştur. Son yıllarda sarımsak üretimimiz 80 bin tonlardan 90-95 bin tonlara çıktı. Üretimi daha da artıracak potansiyelimiz var. Bu potansiyel kullanılmalı, Türkiye sarımsak ithal etmekten kurtulmalıdır” dedi.

Yusuf Yavuz

Odatv.com