Doğan Yurdakul: Ağaçlar ayakta ölür

Parlak bir gecede başımızı gökyüzüne çevirdiğimizde ilk bakışta fark edemediğimiz yıldızlardan birini daha ancak kayarken görebildik. Yaşayan en...

Parlak bir gecede başımızı gökyüzüne çevirdiğimizde ilk bakışta fark edemediğimiz yıldızlardan birini daha ancak kayarken görebildik.

Yaşayan en eski komünistlerden Rasih Nuri İleri’yi de sonsuzluğa uğurluyoruz.

Hakim sınıflar eski komünistlere çok çile çektirmişti. Ama onlar tabutluklarda yıllar süren esaretlerinde bile ser vermiş sır vermemişlerdi. Serbest kaldıktan sonra da sanki illegal faaliyetlerini sürdürür gibi ketumdular.

Biz 68’liler, 1961 Anayasası’nın getirdiği göreli özgürlük ortamında yayınlanmaya başlayan Marksist klasikleri susamış gibi okumaya başladığımızda bu yüzden geçmişin deneyimlerini öğrenmekten yoksun kalmıştık. Pratikteki mücadele çizgimizi elyordamıyla belirlemeye çalışırken, Hikmet Kıvılcımlı, Mihri Belli, Rasih Nuri İleri gibi hayatta kalan ve bizi o devrimci mirasla buluşturan ender “eski tüfeklerden” bir şeyler öğrenmeye çabalıyorduk.

İleri’yle 12 Eylül’den kısa bir süre önce evinde görüşmüş, verdiği bilgi kırıntılarını o zamanlar köşe yazarı olduğum Aydınlık gazetesinde yayınlamıştım.

Bir ay önce, 13 Kasım günü arkadaşım Merdan Yanardağ ile birlikte, CHP Gençlik Kolları Kadro Hareketinin davet ettiği “Doğan Avcıoğlu’nu anma” toplantısına katıldık. Oradaki konuşmamda Rasih Nuri İleri’nin “Atatürk ve Komünizm” kitabını andım. İleri’nin 23.5 1970 tarihini attığı ve “Sayın Doğan Avcıoğlu arkadaşıma saygı ile” ibaresiyle imzaladığı o kitaptan Avcıoğlu’nun altını kırmızıyla çizdiği bazı bölümleri okudum.

İleri, o kitabın 307. sayfasında şöyle demekteydi: “... İstiklal Savaşımız tarihte dünya kapitalizmini emperiyalizmi yenen ilk bağımlı devlet örneğini vermektedir. Çünkü örneğin bir Bulgaristan’ın, bir Yunanistan’ın bağımsızlık kazanma mücadeleleri, geri kalmış bir Ortaçağ İmparatorluğundan kopma gayretleriydi, emperiyalistlerin yardımı ile ve de emperiyalistlerin yararına Osmanlı devletinin parçalanması süreci içinde değerlenmekteydi. Halbuki İstiklal Savaşımız tarihte ilk defa için dünya kapitalist cephesine karşı geri kalmış bir ülkenin başarılı ayaklanmasıdır...”

İleri, bu kitapta Mustafa Kemal’e maledilen “Türk aleminin en büyük düşmanı komünistliktir” sözünün de, İkinci Dünya Savaşı sonrası Stalin’in Kars ve Ardahan’ı istediği iddiasının da anti-komünist yalanlar olduğunu delilleriyle kanıtlamıştı.

İleri, 1940 yıllarındaki komünist tevkifatlarını ve TKP davalarını da “Kırklı Yıllar” başlıklı dört kitapta anlatmıştı.

Rasih Nuri İleri gibi çınarlar ayakta ve dimdik ölürler. Anısı ağaç kesenlere ders olsun.

Doğan Yurdakul

Odatv.com

Rasih Nuri İleri doğan yurdakul arşiv