1940'ların cadı kazanı: Bugünkü Avrupa

En büyük dijital müzik dinleme platformlarından birisi olan Spotify, Rusya’da çıkan yeni bir yasa gereği geçtiğimiz günlerde ülkedeki tüm faaliyetlerini durdurma kararı aldığını açıkladı. Mart ayı başında Rusya’daki ofisini kapatan Spotify, Rusya’daki tüm hizmetlerini böylece askıya almış oldu. Bu kararın altında yatan neden ise Rusya’nın silahlı kuvvetler hakkında “sahte haber” yayanların hapis cezası almasını öngören yeni bir yasa çıkarmış olması.

İnternet üzerinden müzik dinleme hizmeti veren şirket, çalışanları ve dinleyicileri ile ilgili güvenlik kaygıları nedeniyle çekilme kararı aldıklarını belirtti. Spotify, Moskova'daki bürosunu da geçtiğimiz günlerde kapatmıştı. Ancak şirket yaptığı açıklamada büroyu kapatmasının ardından, ülkeye “bağımsız haberler” sunabilmek için faaliyetlerine devam edeceğini belirtmişti. Şirketten yapılan yazılı açıklamada “Maalesef, geçtiğimiz günlerde yürürlüğe giren yasa bilgiye erişimi daha da kısıtlıyor, ifade özgürlüğünü ortadan kaldırıyor ve belli haberlerin suç unsuru olması Spotify çalışanları ve olasılıkla da dinleyicilerimizi riske atıyor” denildi. Elbette her konuda bir mazeret aramak isterseniz rahatlıkla o mazereti bulursunuz ve istediğiniz kararı uygulayabilirsiniz.

SIRADA YOUTUBE VAR

Benzer bir haber ise bu defa Youtube ile ilgiliydi. ABD merkezli video paylaşım platformu YouTube, Rus devleti tarafından finanse edilen TV kanallarına erişimin engelleneceğini duyurmuştu. YouTube'un, resmi Twitter hesabından yapılan paylaşımda, dünya genelinde Rus devleti tarafından finanse edilen medya kanallarına erişimin engelleneceği bildirildi.

Erişim engeli kararının hemen uygulamaya konulacağı belirtilen açıklamada, 1000'den fazla kanal ve 15 binden fazla videonun nefret söylemi ve yanlış bilgilendirme politikalarını ihlal ettiği gerekçesiyle kaldırıldığı açıklandı. Bu açıklamadan anlaşıldığı kadarıyla “nefret söylemi ve yanlış bilgilendirme” sadece Rusya tarafına ait. Diğer tüm ülkeler doğru ve gerçek haberler yapıyorlar.

Yapılan açıklamada, Rusya'daki tüm YouTube reklamlarının durdurulduğu, bunun YouTube'un Rusya'daki platformundan para kazanmanın tüm yollarını kapsayacak şekilde genişletildiği ifade edildi. Olan bitenin yakından izlenmeye devam edildiği belirtilen açıklamada, şirketin daha fazla önlem almaya hazır olduğu da vurgulandı. YouTube, Mart ayı başında Rusya-Ukrayna arasında yaşanan gerginlikte Rusya'nın “propaganda ve yanlış bilgi yaymasını önlemek” amacıyla Rus devletine bağlı basın organları RT ve Sputnik'in kanallarını Avrupa'da erişime kapattığını duyurmuştu. Google'dan yapılan açıklamada Rus devletine bağlı faaliyet gösteren RT ve Sputnik'in Youtube kanallarına erişimin Avrupa'da yasaklandığı açıklanmıştı.

SAVAŞ SONRASI DURUM NASIL OLACAK

Elbette Spotify ve Youtube yasakları direkt olarak müzikle ilgili. Bir süre önce zaten Universal Music Group, Rusya’daki tüm faaliyetlerini askıya aldığını ve ofislerini kapatma kararı aldığını açıklamıştı. Rusya ile Ukrayna arasında yaşananların ardından Universal Music Group böyle bir karar almıştı.

Alınan tüm bu kararların bir tanesi bile Amerika’nın Irak’ı ve diğer ülkeleri haksız olarak işgalinde uygulandı mı diye düşünmeden edemiyorum. Hitler döneminde bile kültür ve sanat alanında uygulanmayan yasaklamalar ve baskılar bugün Rusya’ya en ağır şekliyle uygulanıyor. Esasında bu ambargo ve yaptırımlar Rusya’ya karşı değil, kültür ve sanata karşı uygulanıyor dersek çok da yanılmış olmayız.

Hem savaşa hayır demeyi hem de kültürel miraslara sahip çıkmayı başaramayan ya da tercih etmeyen Batı ülkeleri, Rusya’ya karşı adeta kültürel bir intikam alma peşine düşmüş görünüyorlar. Bunu da ne yazık ki savaşı bahane ederek kapitalist düzenin en ilkel şekli olan ambargo ve yasaklamalarla yapıyorlar.

GERİ ALINACAK MI

Rusya ve Ukrayna arasındaki gerginlik ve yaşananlar elbet bir gün bitecek ve o tarihten sonra Rusya’ya karşı uygulanan kültürel ambargolar geri alınacak mı sorusu tam da bu noktada sorulması gereken sorulardan bir tanesi. Bir diğer konu ise söz konusu şirketlerin Rusya’daki faaliyetlerine, savaş sonrasında tekrar izin verilip verilmeyeceği. Bilindiği üzere bir ülkede kültür ve sanat ile ilgili olsa bile ticari olarak faaliyet göstermek iki taraflı bir durumu ifade etmesinin dışında arz ve talep dengesiyle de şekillenen ticari bir olaydır.

Rusya gibi 145 milyonluk bir ülkenin yarattığı pazar payı şimdilik savaş rüzgarları ile Avrupa’nın gazabına uğramış gibi gözüküyor. Çatışmasızlık başladığında ve bir şekilde sular durulduğunda özellikle kültür ve sanat alanında uygulanan ambargoların geri alınıp alınmayacağını, geri alınma sürecinin nasıl olacağını şimdiden merak ediyorum. Eurovision gibi neredeyse tamamen görsellik üzerine kurulu ve siyasi olarak “al gülüm, ver gülüm” bir yarışmadan Rusya’yı çıkarmak bile en basit haliyle “top benim, oynayamazsın” yaklaşımından ibaret gözüküyor.

Rusya-Ukrayna gerilimi tüm dünyaya, insan hakları ve özgürlüklerden bahseden büyük Avrupa ülkelerinin yönetimsel anlamda 1940’ların cadı kazanından kurtulamadığını böylece göstermiş oldu.

Sevgiyle kalın.

Kaan Çağlayangöl

Odatv.com