Trabzon Atatürk Köşkü restore ediliyor

8 Ağustos 2014’te restorasyonun sona ermesinin ardından ziyarete açılan Trabzon Atatürk Köşkü’nde 7 yılın sonunda duvar sıvalarında çatlaklar oluşmaya başladı. Köşkün duvar boyaları kabardı, mermerleri kabardı ve mobilyalar dökülmeye başladı.

Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanan proje ile köşkün yeniden tadilata alınmasına karar verildi. Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Murat Zorluoğlu yaptığı açıklamada; “Atatürk Köşkü, çok önemli bir merkez. Bunu maalesef önemli mütenasip şekilde bugüne getiremedik. Uygunsuz restorasyon ve onarım çalışmaları burayı kat kat boyalı hale getirmiş. Dış cephesindeki durum ve akarlar maalesef oraya yakışmıyor. Biz bilimsel değeri olan komisyon kurduk. O komisyon proje hazırladı. Kuruldan geçti. Hem içini hem dışını aslına uygun şekilde bilimsel yöntemlerle onaracağız, hem de bir başka ekiple içindeki eşyaları tek tek ele alacağız. Hedefimiz 2023’ün 29 Ekim’inde Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yılında Cumhuriyet resepsiyonunu Atatürk Köşkü’nün bahçesinde yapmak” dedi.

Trabzon Atatürk Köşkü’nün Tarihi

Trabzon’un Soğuksu ilçesinde bulunan Trabzon Atatürk Köşkü Konstantin Kabayanidis tarafından yapılmıştır. Kabayanidis bankerlik ve tüccarlıkla iştigal etmektedir. 1890 yılında yapılmaya başlayan yapı, 1912 yılında tamamlanmıştır.

Atatürk’e hediye edilmeden önce köşkün kimler tarafından kullanıldığı ilgili bilgi yoktur. Ancak köşkün Konstantin Kabayanidis’ten Maliye’ye buradan da 1923 yılında hazineye intikal ettiğinin bilgisi verilmektedir.

Mustafa Kemal Paşa 1924, 1930 ve 1937 yıllarında Trabzon’u ziyaret etmiştir. 15-17 Eylül 1924 tarihinde Trabzon’u ziyaret eden Mustafa Kemal Paşa’nın bu ziyaretinde eşi Mustafa Kemal Paşa da bulunmuştur. 16 Eylül akşamı Trabzon Belediye Başkanı Kazazzade Hüseyin Efendi, Mustafa Kemal Paşa onuruna yemek vermiştir. Bu ziyaretten yaklaşık iki yıl sonra Trabzon’daki resmi ve sivil toplum kuruluşları bir araya gelerek bu köşkü Mustafa Kemal Paşa’ya takdim etmiştir. Heyette Belediye Başkanı Kazaz Hüseyin, Parti Müfettişi Şevket Bey, Halk Partisi Başkanı Başkanı Arif Bey, Ticaret Odası Başkanı Eyüboğlu Daniş Bey, Türk Ocağı ve Muallimler Birliği Başkanı Mustafa Reşit (Tarakçıoğlu) Bey, Ticaret Mahfeli Başkanı Kasımoğlu Temel Bey , Yeniyol Gazetesi ve matbaasının sahibi Sükuti Bey yer almaktadır.

Tapu kaydında yaklaşık 262 metre kare olarak belirtilen köşke ilave iki haneli bir ev de hediye olarak verilmiştir.

Mustafa Kemal Paşa’nın ikinci ziyareti 1930 yılındadır. 27-29 Kasım 1930 tarihlerinde Trabzon’u ziyaret eden Mustafa Kemal Paşa Ege Vapuru ile şehre gelmiştir. Limanda Gazi Numan Sabit ve beraberindekiler tarafından karşılanan Atatürk; Trabzon Türk Ocağı’nı, Valiliği, Belediyeyi ziyaret etmiş ardından kendisi için ayrılan köşke gelmiştir. İlk kez bu ziyaretinde köşkte kalmıştır.

Atatürk’ün son ziyareti ise III. Umumi Müfettiş Tahsin Uzer’in daveti üzerine 10-12 Haziran 1937 tarihinde gerçekleşti. Bu ziyaretin amacı Doğu illerinin yerini yerinde görmekti. Atatürk bu ziyaretinde Soğuksu’daki köşkte kalmıştır.

18 Mayıs 1931 günü Atatürk’e hediye edilen Trabzon Atatürk Köşkü’nün devir işlemler 16 Haziran günü tamamlanmıştır. Atatürk’ün vasiyetinde yer almayan yapı Atatürk vefat ettikten sonra kız kardeşi Makbule Atadan’a intikal etmiştir. 7 Aralık 1938 tarihli veraset ilamı ile birlikte Makbule Boysan adına 31 Temmuz 1939 tarihinde tapuya tescil edilmiştir. Köşk daha sonra III. Umum Müfettişliği tarafından kiralanmıştır. 1943 yılında ise köşk Atatürk Müzesi haline getirilmiştir. Müzede Atatürk’ün fotoğrafları, dinlendiği koltuk, yatak odası, banyosu, çalışma salonu yer almaktadır.

Kaynak: Zehra Aslan,Mehmet Okur, Trabzon Atatürk Köşkü, Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı, Atatürk Ansiklopedisi.

Odatv.com