Sudan ve İsrail'den normalleşme adımı

Rafael Sadi

Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen'in daha önceki temaslarının devamı niteliğinde bir heyetle ziyaret ettiği Sudan'da geçici Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan, Dışişleri Bakanı Ali es-Sadık ve bazı yetkililerle görüştüğü ifade edildi.

Görüşmelerde "iki ülke arasındaki ilişkilerin başta tarım, enerji, sağlık, su ve eğitim olmak üzere çeşitli alanlarda geliştirilmesinin ele alındığı" belirtildi.

Sudan'ın İsrail tarafını İsrail ile Filistin halkı arasında istikrar ve barışı sağlamak için çalışmaya çağırdığı belirtilen açıklamada, "iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesini ilerletme ve ilişkileri farklı alanlarda geliştirme konularında mutabık kalındığına" değinildi.

İsrail Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada da İsrail Dışişleri Bakanı Cohen'in, Hartum'a giderek Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Burhan ile bu yıl iki ülke arasında imzalanması planlanan barış anlaşmasını görüştüğü belirtilmişti.

ABD'nin onayıyla gerçekleştiği açıklanan ziyarette "barış anlaşmasına son şeklinin verildiği" aktarılmıştı.

Açıklamada, barış anlaşması imza töreninin, Sudan'daki geçici yönetim olan Egemenlik Konseyi'nin yetkilerini sivil bir hükümete devretmesinin ardından Washington'da "yaklaşık birkaç ay içinde" yapılmasının planlandığı ifade edilmiş ve Sudan'ın son dönemde İsrail ile normalleşme anlaşmaları imzalayan Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Fas'tan sonra dördüncü ülke olacağına vurgu yapılmıştı.

RAFAEL SADİ DETAYLARI YAZDI

Odatv’nin İsrail’deki yazarı Rafael Sadi, İsrail – Sudan görüşmesinin detaylarını kaleme aldı:

Dışişleri Bakanı Eli Cohen bugün (2 Şubat 2023 Perşembe), Sudan ile bu yıl içinde bir barış anlaşması imzalamak amacıyla Sudan'ın başkenti Hartum'a tarihi bir diplomatik ziyarette bulundu. ABD'nin onayıyla gerçekleştirilen ziyarette taraflar anlaşma metnine son şeklini verdi. Sudan'da iktidarın ülkede devam eden geçiş süreci kapsamında kurulacak sivil hükümete devrinin ardından imza töreninin Washington'da yapılması bekleniyor.

Sudan, Mısır ve Ürdün ile imzalanan barış anlaşmalarının ardından İsrail ile barış anlaşması imzalayan dördüncü ülke olacak.

Stratejik olarak Kızıldeniz kıyılarında bulunan Sudan, yaklaşık 47 milyonluk nüfusuyla (1,8 milyon kilometrekare yüzölçümüyle) Afrika'nın üçüncü büyük ülkesidir. Sudan daha önce Bağımsızlık Savaşı'nda ve Altı Gün Savaşı'nda Arap ülkeleriyle birlikte savaştı, Hamas'a silah transferine yardım etti ve Arap Birliği'nin 1968 Hartum Konferansı'na ev sahipliği yaptı ve Hartum Kararı ile sonuçlandı. Arap ülkeleri: İsrail ile barış yok, İsrail'i tanıma yok, İsrail ile müzakere yok. Sudan ile ilişkilerin kurulması 75 yıllık düşmanlığa son veriyor!

Ziyaret sırasında Dışişleri Bakanı Cohen, Geçici Egemenlik Konseyi Başkanı General Abdel Fatah Al Burhan ve üst düzey yetkililerle bir araya geldi ve onlarla İsrail ile Sudan arasında yakın gelecekte barış anlaşmasının imzalanmasına yönelik adımları görüştü.

Plana göre, ülkede devam eden geçiş süreci kapsamında kurulacak sivil hükümetin kurulmasının ardından barış anlaşmasının imza töreni birkaç ay sonra Washington'da yapılacak.

Dışişleri Bakanı Cohen, aralarında Dışişleri Bakanlığı Genel Direktörü Ronen Levi, Dışişleri Bakanlığı Genel Müdür Yardımcısı, Afrika Bölümü Başkanı, MASHAV-İsrail Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı Başkanı Sharon Bar-Li'nin de bulunduğu üst düzey bir Dışişleri Bakanlığı heyeti başkanlığında Sudan'ı ziyaret etti. Dışişleri, Einat Shlain ve Dışişleri Bakanlığı Hukuk Müşaviri Dr. Tal Becker.

Heyetler arasındaki görüşmelerde Dışişleri Bakanı, İsrail'in gıda güvenliği, su kaynakları yönetimi, tarım ve daha fazlası dahil olmak üzere çeşitli sivil alanlarda Sudan halkının yararına Sudan'ın kalkınma çabalarına yardım etme arzusunu gündeme getirdi.

Dışişleri Bakanı Cohen, ev sahiplerine Sudan için insani yardım, su arıtma ve halk hekimliği alanlarında projelere ve kapasite geliştirmeye odaklanacak bir Dışişleri Bakanlığı yardım programı sundu.

Dışişleri Bakanı Cohen: "Bugünkü Sudan ziyareti, stratejik bir Arap ve Müslüman ülkeyle tarihi bir barış anlaşmasının temellerini atıyor. İsrail ile Sudan arasındaki barış anlaşması bölgesel istikrarı geliştirecek ve İsrail Devleti'nin ulusal güvenliğine katkıda bulunacak.

“Barış anlaşmasının imzalanması, Afrika ülkeleri ile var olan bağların güçlendirilmesinin yanı sıra Afrika'daki diğer ülkelerle ilişkilerin kurulması için de bir fırsat olacaktır. Afrika ülkelerinin İsrail ile ilişkisi hem bizim için hem de kıta ülkeleri için ortak bir çıkardır. İsrail, bu ülkelerdeki kalkınma süreçlerinde ve Afrika'daki iklim değişikliğinin sonuçları ve ekonomik zorluklarla mücadelede uzun yıllardır önemli bir ortak olmuştur.

“Sudan'ın başkenti Hartum, İsrail'de Arap ülkelerinin tarihi 'Üç Hayır' üzerinde kararlaştırdıkları şehir olarak anılıyor: İsrail ile barış yok, İsrail ile müzakere yok ve İsrail'i tanıma yok.

“Sudanlılarla birlikte 'Üç Hayır'ın' Üç Evet'e dönüşeceği yeni bir gerçeklik inşa ediyoruz: İsrail ile Sudan arasındaki müzakerelere evet, İsrail'in tanınmasına evet ve devletler ve halklar arasında barışa evet. ”

Odatv.com